25-09-2018 - Interview met Gijs de Jong, KNVB (ca. 4 minuten leestijd)
Lang was het de vraag of de VAR (Video Assistant Referee) er zou komen. Maar niet voor de KNVB. Voor hen stond vast dat hij er kwam. De vraag was alleen: hoe en wanneer. Mede dankzij KPN Wholesale is hij nu al niet meer weg te denken uit het eredivisie voetbal.
Sinds 2011 is de KNVB bezig met de ontwikkeling van videoarbitrage. “We zijn begonnen in busjes bij het stadion. Dan plugden we de broadcastkabels in zo’n busje en deden op die manier ons werk”, vertelt De Jong, secretaris-generaal bij de KNVB. Maar dit moest ook anders kunnen, bijvoorbeeld op afstand. “Dan zit je niet meer in zo’n busje te friemelen en kun je gewoon in een goede werkomgeving zitten”, aldus De Jong.
De KNVB is toen in contact gekomen met Ericsson en heeft een aantal jaren met hen in Hilversum gezeten. Dat was in de testfase van de videoarbitrage. Het was toen nog niet definitief opgenomen in de protocollen dat dit langdurig toegestaan was. Pas in 2017 werd duidelijk dat je het in de competitie mocht toepassen. De Jong: “Toen het definitief werd, dachten we: nou is het mooi om de hele eredivisie te doen.” Hij vervolgt: “We hebben altijd gezegd dat het geweldig zou zijn als we het vanuit Zeist zouden mogen doen. Maar dat werd toen afgeraden.” FOX Sports, die met KPN samenwerkte, opperde om de verbindingen naar Zeist te laten leggen.
Begin dit jaar heeft de KNVB de mogelijkheden in kaart gebracht. De KNVB had drie opties:
December/januari werd ook het eerste contact met KPN gelegd. In eerste instantie via FOX omdat zij de relatie met KPN op gebied van data transmissie al hadden. De tweede stap was rechtstreeks contact, want KPN is immers ook sponsor van de KNVB. De Jong: “Dat maakte het extra interessant, want als het technisch mogelijk is, moet je er ook nog financieel zien uit te komen.” In Duitsland en Italië hebben de bonden televisiecontracten van 1,5 miljard euro. “Die luxe hebben wij niet”, aldus De Jong.
De Jong: “We zijn met alle partijen om de tafel gaan zitten: van FOX tot aan de installateur, om te kijken of we het betaalbaar konden maken. Daar heeft KPN een grote rol in gespeeld.” Maar eerst moest op 19 maart de ledenvergadering ermee instemmen. “Dus hebben we tegen iedereen gezegd dat ze op 20 maart mochten beginnen - geen dag eerder. En dat het half juli klaar moest zijn, want dan moesten we gaan testen vanwege de Johan Cruijff schaal begin augustus. Daar is echt alles voor gedaan”, vertelt hij.
Na het positieve besluit van de ledenvergadering heeft KPN eerst glasvezel gelegd. Daarna heeft de KNVB gekeken hoeveel dataverkeer er over die lijnen moest lopen. Hoe beter je aan kunt geven hoeveel capaciteit je nodig hebt, hoe voordeliger het is. “Door dit open in kaart te brengen zijn we tot een passende oplossing gekomen die ook nog betaalbaar was”, aldus De Jong.
Elk weekend zijn er 9 wedstrijden. FOX maakt de beelden in het stadion. Al die camerabeelden, van 8 camera’s bij kleine wedstrijden tot wel 20 bij belangrijke, van alle wedstrijden gaan via het KPN netwerk naar Zeist. Daarnaast moet de KNVB ook in staat zijn om beelden terug naar het stadion te sturen, zodat de scheidsrechter deze terug kan kijken tijdens de wedstrijd. Hierbij gaat het om zowel beeldmateriaal als audio. De VAR zit in Zeist. Die moet via zijn headset real-time met de scheidsrechter in het stadion kunnen praten. Dat gaat via dezelfde glasvezellijn. Hier mag geen vertraging in zitten. “We kunnen ons geen fouten permitteren,” aldus De Jong.
De eerste speelronden zijn inmiddels achter de rug. Eén keer was er een wedstrijd waarbij de audio wat minder was. Dit bleek niks met de nieuwe glasvezelverbindingen te maken te hebben, maar lag aan de lokale verbindingen in de stadions. Er wordt nu aan gewerkt om die lokale verbindingen ook goed te krijgen. “Maar op de 27 wedstrijden één probleempje, daar liggen wij niet wakker van”, vertelt De Jong. Ter vergelijking: de laatste drie weken heeft de KNVB meer wedstrijden gehad waarbij de VAR is ingezet dan in het hele jaar ervoor. Allemaal vanaf eigen terrein, via glasvezel. “Kortom, we zijn hartstikke tevreden”, aldus De Jong.
De KNVB heeft binnen KPN te maken met de dienst Videotransmissie, een sponsorcontract en mensen die verbindingen voor kantoor en mobiele telefonie verzorgen. Dit alles moest juridisch en procedureel geregeld worden. Kortom, de juiste mensen moesten met elkaar om de tafel. De Jong: ”Het maakt nogal uit of je een lijntje trekt door een bosrijke omgeving, over een terrein waar dagelijks veel activiteit is, of een lijntje naar je voordeur. Groot voordeel: iedereen vond dit project een uitdaging en te gek om hieraan mee te werken.” Hij is er trots op dat de KNVB erin geslaagd is om dit prestigieuze project - want de KNVB is de enige bond ter wereld die dit op zijn terrein heeft - tot een goed einde te brengen. “Zonder hoogwaardig glasvezel was dit nooit gelukt. Ja, dat is wel heel gaaf”, besluit De Jong tevreden.
Op de stelling dat de VAR een Nederlands tintje heeft gekregen, reageert De Jong als volgt: ”Overal ter wereld in allerlei sporten worden beelden gebruikt om de scheidsrechter te helpen bij zijn moeilijke taak en het spel eerlijker te maken.” In de beginfase zijn de eerste protocollen bedacht en die zijn misschien enigszins aangepast maar nog voor 80% zoals ze oorspronkelijk bedacht waren. In die eerste fase was het voor de KNVB niet zozeer de vraag óf de VAR er moest komen in het voetbal, maar wanneer, en ook niet zozeer waaróm hij er moest komen, maar hoe. De Jong: “Natuurlijk zijn er risico’s aan verbonden, maar dit zijn wel projecten waar je energie van krijgt. Hier steken wij dan ook graag onze nek voor uit.”
het ARAG/KNVB Replay Center
Het doel van de VAR is tweeledig:
Op de vraag of deze doelen behaald zijn, antwoordt de Jong: “Het spel eerlijker maken is gelukt. Er zijn spelers die overtredingen gemaakt hebben bestraft, dankzij de VAR, penalty’s gegeven op basis van de VAR en onterechte beslissingen teruggedraaid.” Maar we moeten nog wel een beetje voorzichtig zijn, want er zijn pas drie wedstrijdrondes geweest’, vervolgt hij.
De ruimte waar de VAR zit, doet qua beeld en uitstraling denken aan een kruising van een tv-studio en een ruimteschip. De Jong: “Ik had gehoopt dat het zo mooi zou worden als het nu is, maar de verwachtingen zijn echt overtroffen.” Met reguliere contracten hoeft de KNVB geen 5 tot 6 technici stand-by te hebben staan om problemen op te lossen. Geen enkele voetbalbond heeft het tot op heden op deze manier gedaan. “We hadden natuurlijk geroepen dat we half juli zouden openen en alles zou werken. De eerste ronde hield ik nog een slag om de arm, maar na drie rondes wijst de praktijk uit dat het werkt als een trein.”
Spelregelvernieuwing en videoarbitrage is één van de 5 strategische pijlers van de KNVB en onderdeel van de internationale strategie. Gijs de Jong heeft dit sinds 2016, in de rol van secretaris-generaal bij de KNVB, of zoals hij het zelf omschrijft ‘een soort minister van Buitenlandse Zaken van de Bond’, in portefeuille. In deze functie houdt hij zich bezig met spelregelvernieuwing om het voetbal toekomstbestendig te maken.
